Depozito Yönetim Sistemi, çevreye zarar verebilecek ürün ve ambalajların rastgele doğaya atılmasını önlemek amacıyla fiyatına eklenen bir ücretle düzenli ve kontrollü bir şekilde geri toplanmasını teşvik eden bir sistemdir. Genellikle içecek kutuları, şişeleri, cam ve plastik ambalajlar gibi ürünlerde uygulanan bu sistem, doğadaki atık miktarının azalmasında etkilidir.
Depozito Yönetim Sisteminde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından belirlenen ürünler, belirli bir depozito ücreti eklenerek piyasaya sunulur. Bu sistem, söz konusu ürünlerin, tüketildikten sonra ambalajlarının iade edilmesine ve belirlenen ücretin geri ödenmesi esasına dayanır. Depozito Yönetim Sistemi aşamaları, genel olarak şu şekilde sıralanabilir:
- Depozito Ücreti Ödenmesi: Tüketiciler, depozito sistemine dahil olan bir ürünü satın alırken ürün fiyatına ek olarak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından belirlenen küçük bir depozito ücreti öderler. Bu ücret, tüketiciyi ürünü geri getirmeye teşvik eder.
- Ürünün Kullanılması: Tüketici, ürünü kullandıktan sonra ambalajı boşaltır. Boş ambalaj, depozito iadesi için geri dönüşüm noktasına götürülmek üzere saklanır.
- Geri İade ve Depozito Ücretinin Alınması: Tüketici, boş ambalajı belirlenmiş bir geri dönüşüm noktasına götürür. Ambalajın türüne ve sistemin işleyişine bağlı olarak, ambalaj burada otomatik olarak taranır ve depozito ücreti tüketiciye nakit veya kupon olarak iade edilir.
- Geri Dönüşüm Süreci: Toplanan ambalajlar, geri dönüşüm tesislerine gönderilir. Burada, malzemeler ayrıştırılıp temizlenerek yeniden üretimde kullanılmak üzere geri dönüştürülür. Bu süreç, hem enerji tasarrufu sağlar hem de doğal kaynakların korunmasına katkıda bulunur.
Günümüzde çevre bilincinin artması ve sürdürülebilirlik konularının önem kazanmasıyla birlikte daha da önemli hale gelen bu sistem, tüketicilerin de katılımıyla doğadaki atık miktarının önemli ölçüde azaltılmasına destek olur.
Depozito Yönetim Sistemi’nin Amacı Nedir? Neden Gereklidir?
Depozito Yönetim Sistemi, atık yönetimi ve geri dönüşümde önemli bir rol oynayan, çevresel ve ekonomik açıdan oldukça faydalı bir sistemdir. Tüketicilerin teşvik edilmesi sayesinde, ambalaj atıklarının geri dönüştürülmesi ve doğal kaynakların korunması sağlanır. Bu sistem, sürdürülebilir bir gelecek için atılmış önemli bir adımdır. Bireysel ve toplumsal fayda sağlayan bu sistemin yaygınlaştırılması, çevresel sorunlar ile mücadelede etkili bir yöntem olarak değerlendirilebilir.
Plastik, cam ve metal gibi malzemelerden üretilen ambalajlar, doğada uzun süre kalıcı kirliliğe neden olur. DYS sayesinde tüketiciler bu tür atıkları geri iade etmeye teşvik edilerek, doğaya atılmalarını engeller ve böylece çevresel kirliliğin önemli ölçüde azaltılmasına destek olur. Bu sistem, atıkların düzenli bir şekilde toplanmasını ve geri dönüşüme kazandırılmasını sağlayarak, yeniden kullanılabilir malzemelerin ekonomiye geri döndürülmesine yardımcı olur.
Depozito yönetim sistemi aynı zamanda geri dönüşüm sektörüne ekonomik canlılık da kazandırır. Toplanan malzemelerin geri dönüştürülmesi süreci, yeni iş imkanları yaratmasının yanı sıra geri dönüştürülen materyallerin yeniden kullanımı sayesinde üretim maliyetlerinin düşmesinde de etkilidir. Depozito Yönetim Sistemi, tüketicileri geri dönüşüme teşvik ederek toplumun çevreye karşı bilinçlenmesine ve daha sorumlu davranmasına yardımcı olur.
Depozito Yönetim Sistemi Nasıl Çalışır? Süreç Nasıl İşler?
Depozito Yönetim Sistemi (DYS), çevreyi kirletme potansiyeli olan ürün ve ambalajlara ek bir ücret ekleyerek, bu materyallerin kontrolsüzce doğaya bırakılmasının önüne geçer. Sistem, tüketicilerin katılımıyla bu ürünlerin düzenli bir şekilde toplanmasını ve geri dönüştürülmesini sağlar. Kullanım sonrası boş ambalajların geri alınarak, belirlenen depozito bedelinin tüketicilere iade edilmesi, bu malzemelerin döngüsel ekonomiye kontrollü bir şekilde kazandırılmasına yardımcı olur.
Üretim yapan firmaların ve tüketicilerin katılımıyla gerçekleştirilen bu sistem, çevresel sürdürülebilirliğin artmasına destek olur. DGS Baskı Teknolojileri olarak; DYS’li etiket basımında yetki belgesini ilk alan ve çalışmalarını başarılı bir şekildesürdüren etiket üreticilerinden biriyiz.
Piyasaya Sürenler için Başvuru Süreci
DYS sistemine dahil olmak isteyen firmalar, https://www.dbys.gov.tr/ web sitesi üzerinden sisteme kaydolur. “Firma Bilgileri” kısmında yer alan ilgili alanlar doldurulur ve istenen belgeler sisteme yüklenir.
Etiket ve Ambalaj Üreticisi veya Tedarikçi Seçim Süreci
Sisteme kayıt işleminin tamamlanmasının ardından “Etiket/Ambalaj Üreticileri” ekranında DYS işaretli etike ve ambalaj üretimi gerçekleştiren etiket ve ambalaj üreticileri listesinden etiket/ambalaj üreticilerinden biri seçilerek işleme devam edilebilir.
Ambalaj Onay ve Yetkilendirme Süreci
Piyasaya Süren, “Ürünler” sayfasından ürünlerini, manuel olarak kaydeder. Kayıt sonrasında tescile konu olan ürünleri için ambalaj onay başvurusunda bulunmalıdır. Etiket siparişinin verilebilmesi için ürünlerin ambalaj onay teknik inceleme aşamasını tamamlanmış olmalıdır. Etiket/ambalaj üreticileri ise Darphane onayı alarak belirli bir yetkilendirme sürecinden geçtikten sonra Piyasaya Sürenler için etiket üretimi gerçekleştirebilir.
Etiket Siparişi ve Piyasaya Arz
Depozito Yönetim Sistemi işaretli etiketler, etiket/ambalaj üreticisi tarafından üretildikten sonra Piyasaya Sürenler’e gönderilir.Bu adımdan sonra Piyasaya Süren, Depozito Yönetim Sistemi işaretli etiketleri ürünlerinde kullanabilir ve satışa sunmadan önce TÜÇA’ya depozito bedeli ödemesi gerekir.
Depozito Yönetim Sistemi’ne Kimler Dahildir?
Kuruluşlar ve firmalar, Depozito Yönetim Sistemine dahil olarak hem kaynak tasarrufu sağlayabilir hem de geri dönüşüme destek olabilir. Depozito Yönetim Sistemine dahil olabilecek, kuruluşlar ve firmalar, şöyle sıralanabilir:
- Piyasaya Süren
- Etiket ve Ambalaj Üreticisi
- Satış Noktası
- İade Noktası
- Depozitolu İade Makineleri Üreticisi
- Aktarma Merkezi
- Doğrulama Tesisi
- Taşıyıcılar
- Geri Dönüşüm Tesisi
- Tüketici
Depozito Yönetim Sistemi (DYS) hakkında daha fazla bilgi edinmek istiyorsanız; https://www.dbys.gov.tr/ resmi web sitesini ziyaret edebilirsiniz.